یکی از وسایل پرکاربرد و مؤثر برای تولید برق، استفاده از ژنراتور گاز طبیعی است. گاز طبیعی میتواند برای تأمین انرژی ژنراتورهای اضطراری و قابل حمل مورد استفاده قرار گیرد و بهعنوان یکی از مقرونبهصرفهترین و کارآمدترین سوختها در میان منابع تجدیدناپذیر برای تولید برق به شمار میرود. از نظر اقتصادی، زغال سنگ شاید تنها سوختی باشد که هزینه کمتری دارد، اما یکی از بزرگترین ایرادات زغال سنگ میزان بالای آلودگی آن است.
گاز طبیعی اغلب با روشهای مشابه نفت حفاری استخراج میشود. شکل مایع آن سپس به مناطق مختلف منتقل شده و در آنجا به گاز تبدیل میشود. پس از این فرایند، از طریق خطوط لوله و سیلندرها به دسترس مردم قرار میگیرد.
عملکرد یک ژنراتور گاز طبیعی مشابه سایر ژنراتورهاست. در واقع تفاوت اصلی بین ژنراتورها در نوع سوختی است که برای تغذیه آنها استفاده میشود. در این مورد، منبع انرژی برای راهاندازی ژنراتور، گاز طبیعی است. چنین ژنراتورهایی معمولاً در شهرهای بزرگتر کارآمدتر هستند زیرا تأمین سوخت بهسادگی از طریق خطوط لوله امکانپذیر است. با این وجود، علاوه بر مزایای آشکار آنها، ژنراتورهای گاز طبیعی معایبی نیز دارند.
مزایای ژنراتورهای گاز طبیعی
گاز طبیعی به عنوان سوخت برای ژنراتورها، مزایای چشمگیری دارد که آن را به گزینهای مطلوب تبدیل میکند. این سوخت نه تنها پاکیزهتر از سایر سوختهای فسیلی است، بلکه هزینه آن نیز پایینتر است و در عین حال بهرهوری بالایی را ارائه میدهد.
در مقایسه با نفت و زغال سنگ، مصرف گاز طبیعی باعث کاهش چشمگیر انتشار آلایندههایی مانند گوگرد، نیتروژن و دیاکسید کربن میشود. این ویژگی موجب میشود گاز طبیعی به عنوان یکی از پاکترین سوختهای تجدید ناپذیر شناخته شود.
یکی از ویژگیهای مثبت ژنراتورهای گاز طبیعی این است که بر خلاف ژنراتورهایی که با نفت یا گازوئیل کار میکنند، بوی نامطبوعی تولید نمیکند.
همچنین استفاده از ژنراتورهای گاز طبیعی میتواند در کاهش هزینههای انرژی خانه بسیار موثر باشد، زیرا در مقایسه با برق تولیدی از منابع اصلی دیگر که معمولاً گرانتر هستند، مقرون بهصرفهتر است.
علاوه بر اینها، در شهرهای بزرگ دسترسی به گاز طبیعی بسیار آسان است، زیرا از طریق شبکههای خطوط لوله مستقیماً به خانهها و کسبوکارها تحویل داده میشود. این ویژگی نیاز به ذخیره سازی سوختهای اضافی را هنگام استفاده از ژنراتورهای گاز طبیعی از میان برمیدارد و باعث سهولت در استفاده میشود.
معایب ژنراتورهای گاز طبیعی
وقتی به معایب ژنراتورهای گاز طبیعی میپردازیم، یکی از مزایای اصلی آن میتواند به شکلی نقطه ضعف تلقی شود. این نوع ژنراتورها نیازی به ذخیرهسازی ندارند چون از طریق خطوط لوله گاز تامین میشوند. اما در مواقعی که بلایای طبیعی رخ میدهد، ممکن است دسترسی به گاز مختل شود و زمانی که نیاز مبرم به ژنراتور دارید، با کمبود سوخت روبرو شوید.
علاوه بر این، گاز طبیعی ذاتاً خطرناک و قابل انفجار است. اگر خط لوله گاز دچار ترکیدگی شود، میتواند باعث ایجاد حریقهای جدی گردد.
در مقایسه با دیزل ژنراتورها، ژنراتورهای گاز طبیعی:
- هزینههای اجرایی بیشتری دارند.
- احتمال انتشار بیشتر دیاکسید کربن، یکی از گازهای گلخانهای، وجود دارد.
همچنین نباید از یاد ببریم که گاز طبیعی یک منبع انرژی محدود و غیرقابل تجدید است.
دیزل ژنراتور
دیزل ژنراتورها دستگاههایی هستند که با استفاده از سوخت دیزل تولید برق میکنند. این تجهیزات معمولاً از دو بخش اصلی تشکیل شدهاند: یک موتور دیزل و یک ژنراتور الکتریکی. کاربردهای دیزل ژنراتورها بسیار متنوعاند و میتوانند برای تأمین برق مناطقی که به شبکه برق دسترسی ندارند یا بهعنوان پشتیبانی در مواقع قطعی برق مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این، دیزل ژنراتورها بهطور گسترده در کشتیها بهعنوان منابع انرژی و حتی برای تامین نیروی محرکه استفاده میشوند.
این ژنراتورها بهویژه در شرایط اضطراری، بهعنوان واحدهای پشتیبان تأمین برق، بسیار محبوب و مورد اعتماد هستند. انواع دیزل ژنراتور در دو دسته تک فاز و سه فاز موجودند و علاوه بر مصرف در مؤسسات بزرگ، برای خانهها و ادارات کوچک نیز مناسب هستند.
مزایای دیزل ژنراتور
در دنیای امروز، هنگام انتخاب سوخت، قیمت به عنوان مهمترین عامل مطرح میشود. با افزایش مستمر تقاضا و کاهش تدریجی عرضه، انتخاب سوخت به یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات بدل شده است. یافتن سوختی که مقرون به صرفه و کارآمد باشد، کلید اصلی است. در این زمینه، دیزل ژنراتورها امتیاز بالایی دارند. حتی اگر در مقایسه با ژنراتورهای گاز طبیعی هزینه بیشتری داشته باشند، به دلیل چگالی انرژی بالاتر، دیزل میتواند انرژی بیشتری نسبت به حجم مشابه گاز ارائه دهد. بنابراین، بهرهوری سوخت یکی از بزرگترین مزایای ژنراتورهای دیزلی است.
یکی دیگر از مزایای بزرگ نصب دیزل ژنراتور، تأمین منبع تغذیه پایدار است. در مؤسساتی مانند بیمارستانها، این امر اهمیت بسزایی دارد، چرا که اکثر ماشینهای مورد استفاده نیازمند برق پایدار هستند و قطع برق ممکن است تفاوت میان زندگی و مرگ را رقم بزند.
دیزل ژنراتورها در مقایسه با ژنراتورهای بنزینی به دلایل زیر بسیار کارآمدتر هستند:
- موتورهای دیزلی جدید، نسخههای بسیار بهبود یافتهای از مدلهای قدیمیتر هستند که در گذشته به دلیل سر و صدای زیاد و هزینههای نگهداری بالا مشکلاتی را ایجاد میکردند.
- موتورهای دیزلی نسبت به همتایان بنزینی خود بسیار محکمتر و قابلاعتمادتر هستند.
- یکی از مزایای مهم دیگر نسبت به موتورهای گازی این است که موتورهای دیزلی نیازی به شمع یا سیم ندارند که این امر هزینههای نگهداری را کاهش میدهد.
- طول عمر موتورهای گازسوز معمولاً کمتر از موتورهای دیزلی است.
- در نهایت، ژنراتورهای دیزلی در مقایسه با سایر منابع سوخت کمتر قابل اشتعال هستند و در موارد ایمنی نیز امتیاز بالایی دارند. عدم نیاز به شمع نیز خطر آتشسوزی غیرمنتظره را کاهش میدهد.
معایب دیزل ژنراتور
یکی از معایب اصلی دیزل ژنراتورها هزینه بالای آنها نسبت به سایر ژنراتورها است. با این حال، هزینه پایین تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتور این سرمایهگذاری اولیه را جبران میکند.
سر و صدا همواره یکی از نگرانیهای مرتبط با دیزل ژنراتورها بوده است. اگرچه مدلهای جدیدتر بهگونهای طراحی شدهاند که بیصداتر باشند، اما مدلهای قدیمیتر همچنان میتوانند بسیار پر سر و صدا باشند. این موضوع ممکن است باعث شود که در صورت استفاده از ژنراتور در مکانهای پرجمعیت، ساکنان از آلودگی صوتی شکایت کنند.
همچنین، دیزل ژنراتورها به دلیل اندازه بزرگ و وزن زیاد، فاقد مزیت در حمل و نقل آسان برخوردار هستند، که ممکن است آنها را نسبت به ژنراتورهای کوچکتر و سبکتر کمتر محبوب کند. در نهایت، با توجه به افزایش آگاهیهای زیستمحیطی، گازوئیل به عنوان یک آلاینده مهم در برخی مناطق شناخته میشود.
نتیجه گیری ژنراتورهای گاز طبیعی در مقابل دیزل ژنراتورها
وقتی به انتخاب بین ژنراتورهای دیزلی و گاز طبیعی میرسید، ابتدا باید به دو سوال کلیدی پاسخ دهید:
- هدف اصلی از استفاده ژنراتور چیست؟
- تا چه میزان حاضرید برای خرید یک واحد ژنراتور هزینه کنید؟
اگرچه ژنراتورهای گاز طبیعی و دیزلی هر دو دارای نقاط قوت و ضعف خود هستند، با ظهور بیودیزل که با محیط زیست سازگاری بیشتری دارد، ژنراتورهای دیزل/بیودیزل میتوانند محبوبیت زیادی پیدا کنند