آیا تا به حال به چگونگی خرید، فروش و توزیع برق کردهاید؟ برق چگونه از نیروگاه به خانه یا محل کار شما میرسد؟ صدها شرکت برق و هزاران نیروگاه وجود دارد. معمولاً این نیروگاهها به شبکه اصلی برق متصل میشوند یا در موارد نادر، سیستمهای جداگانهای برای تأمین برق مناطق دورافتاده وجود دارند. با این مقاله از دیزل استار همراه باشید تا چگونگی خرید، فروش و توزیع برق را مورد بررسی قرار دهیم.
شرکت برق
شرکتهای برق به سه گروه مجزا تقسیم میشوند.
- تولید
- انتقال
- توزیع(گروه نظارت و کنترل)
تولید
این گروه شامل منابع تولید برق شرکتهای برق است. این منابع میتوانند شامل نیروگاههای زغالسنگ، گاز، نفت، هستهای، برق آبی، دیزلی، بادی، خورشیدی و موارد دیگر باشند. هر یک از این تاسیسات برای دورههای گذرا و خاموشیها به برق پشتیبان دیزلی وابسته هستند. برق تولید شده توسط این نیروگاهها به طور خودکار و تحت دستورالعمل گروه عملیات کنترل خودکار معمولا با استفاده از چیزی به نام کنترل خودکار تولید یا AGC انجام میشود.
AGC خروجی مگاوات، فرکانس را کنترل و خروجی ولتاژ و VAR (ولتاژ آمپر راکتانس) واحدهای تولید را تنظیم میکند. گروه تولید همچنین شامل زیر گروه هایی است که پشتیبانی کننده نیروگاه ها هستند و شامل عملیات، نگهداری و مهندسی میشوند و این سه واحد دارای دپارتمانهای متعددی هستند. ( انبارداری، ایمنی، محیط زیست، سوخت، آموزش، منابع انسانی و روابط کارگری و …)
انتقال
گروه انتقال برق معمولاً پس از خروج برق از ترانسفورماتورهای اصلی افزاینده در نیروگاه که ولتاژ را به میزان قابل توجهی افزایش میدهند و با کیلوولت (KV) اندازهگیری میشود، کار خود را آغاز میکند. ولتاژهای 500KV، 345KV، 230KV، 115KV برای سیستم انتقال برق رایج هستند. در موارد دیگر، خطوط برق مستقیم با ولتاژ بالا تا 800KV نیز استفاده میشوند. سپس برق به پستهای فرعی با ولتاژ بالا میرود، گاه با طی مسافتهای طولانی.
این پستهای فرعی میتوانند متعلق به شرکتهای برق دیگر باشند که به شبکه ایستگاههای فرعی انتقال از ژنراتورهای دیزلی پشتیبان برای تامین برق تجهیزات رله در صورت قطع برق استفاده میکنند. وقتی برق به منطقهای میرسد که توسط مشتریان شرکتهای برق قابل استفاده است، به ولتاژ پایینتر تبدیل میشود و گروه توزیع مسئولیت را به عهده میگیرد. گروه انتقال این سیستمها را طراحی، نگهداری، ساخت و بازرسی میکند. تعمیر و نگهداری و قطعیها طبق دستورالعملهای جداگانه هماهنگ میشوند.
توزیع
همانطور که گفته شد، گروه توزیع وظیفه انتقال برق به مشترکین را برعهده دارد، پس از آنکه ولتاژ کاهش یافته و به پست های توزیع میرسد. این پستها ولتاژ را مجدداً کاهش میدهند، به طور مثال به 69 کیلوولت یا 22 کیلوولت، با توجه به فاصله و میزان مصرف در منطقه خدمات مشترکین. مشابه پستها و ایستگاههای انتقال، پستهای توزیع نیز به ژنراتورهای دیزلی پشتیبان برای تأمین برق تجهیزات رله در صورت قطعی برق متکی هستند.
کارخانهها و شرکتهای بزرگ به ولتاژ بالاتری برای تأمین برق تجهیزات تولیدی نیاز دارند. از پستهای توزیع، برق به وسیله تیرهای برق یا کابلهای زیرزمینی به منازل و مشاغل ارسال میشود. ترانسفورماتورها برای کاهش ولتاژ به 220 یا 110 ولت برای مشترکین مسکونی مورد استفاده قرار میگیرند.
عملیات سیستم
گروه عملیات سیستم، مرکز اصلی فعالیت شرکتهای برق است. در اینجا، برق خرید و فروش شده و برنامهریزی برای تحویل آن انجام میشود. مراکز کنترل عملیات سیستم، منابع برق پشتیبان متعددی دارند که از جمله مهمترین آنها، مجموعه ژنراتورهای دیزلی است. قطع برق در خطوط انتقال و توزیع برنامهریزی شده است و اقدامات ایمنی و ارتباطات دقیق رعایت میشود. افرادی که در این مراکز توزیع برق کار میکنند، “اعزام کننده” یا “اپراتور سیستم” نامیده میشوند و باید مجوز رسمی داشته باشند.
انواع نیروگاهها
نیروگاهها به سه دسته نیروگاههای پایه، نیروگاههای پیک و نیروگاههای تجدیدپذیر تقسیم میشوند.
- نیروگاههای پایه تقریباً 24 ساعت در روز و در تمام سال، بهجز در زمان تعمیرات و نگهداری، در حال فعالیت هستند. این نوع نیروگاهها شامل نیروگاههای هستهای، زغالسنگ و نیروگاههای برقابی با جریان طبیعی هستند.
- نیروگاههای پیک، مانند نیروگاههای گازی، دیزلی و ذخیرهسازی پمپاژ برقابی، در زمان افزایش تقاضای بار سیستم، که نیروگاههای پایه توانایی تأمین آن را ندارند، فعال میشوند. با این حال، قیمت سوخت تعیینکننده اصلی برای عملکرد نیروگاههای پیک است.
- انرژی خورشیدی، بادی و سایر انواع انرژیهای تجدیدپذیر فقط در زمانهای خاص از روز و گاهی اوقات (مانند عدم وجود باد) در دسترس هستند.
برق مانند کالاهایی مثل گوشت، نقره یک کالاست و به همین ترتیب مبادله میشود. گاهی اوقات چگونگی خرید، فروش و توزیع برق سودآور است، حتی اگر شما هیچ دارایی تولیدی نداشته باشید. شرکتهای برق تا حد امکان و با کمترین قیمت، خرید و برنامهریزی تحویل برق را از قبل انجام میدهند. به این ترتیب میتوانند تا حد امکان افزایش قیمت برق برای مشتریان را به تعویق بیندازند.